“Wie zou mij ooit mooi vinden?” Antoinette de Jong helpt nu zelf gepeste kinderen

De rode lange krullen van topschaatsster Antoinette Rijpma - de Jong (30) horen bij haar identiteit. Het is iets waardoor ze opvalt. Ze legde een pijnlijke weg af om de schoonheid ervan zelf te zien. Jarenlang werd ze om dat haar gepest. Nu wil ze kinderen een boodschap meegeven: “Praat erover als je gepest wordt. Rock wat jou anders maakt.”

Ze zag het meteen, vertelt Antoinette. Het meisje dat na haar trainde had haar rode haar donkerder geverfd. Aan de subtiele uitgroei kon ze het zo herkennen. Het bracht haar terug naar haar eigen jeugd, van groep 4 tot en met 8. Na een verhuizing van Heerenveen naar Rottum werd ze in haar nieuwe klas niet opgenomen. Integendeel: ze werd buitengesloten, uitgescholden en weggezet als lelijk. Om haar rode haar. Vier jaar lang.

Ook Antoinette verfde uiteindelijk haar haar donkerder; het moest vooral mínder rood. “Als ik in de spiegel keek, herkende ik mezelf niet. Ik probeerde me aan te passen aan iemand anders’ ideaalbeeld. En het was bijna niet te doen, dat rode haar kwam er steeds doorheen. Elke drie weken zat ik bij de kapper.”

Rood haar

Dat meisje op de ijsbaan sprak ze aan. “Ze zei dat ze rood haar gewoon niet fijn vond, dat het zo prima was. Ik denk dat ik vroeger ook zoiets had gezegd. Als puber wil je niet opvallen. Ik hoop dat ze iets meeneemt van wat ik haar vertelde: dat rood haar iets is om trots op te zijn. Dat je op je mooist bent als je jezelf bent. Dat het juist krachtig is om uit te stralen: hier sta ik, en ik omarm wat ik heb.”

Antoinette is inmiddels zesvoudig wereldkampioen, negenvoudig Europees kampioen en won vier olympische medailles: één zilveren en drie bronzen. Ze maakt zich op voor haar derde Spelen, volgend jaar in Milaan. Een gouden medaille zou haar palmares compleet maken. Ze is gespecialiseerd in de 1500 en 3000 meter en in het allrounden.

Impact van pesten

Samen met haar man, oud-wielrenner Coen Rijpma, richtte ze deze zomer de Antoinette Foundation op, bedoeld om gepeste kinderen te steunen. “Al eerder merkten we dat kinderen naar me toekwamen om te vertellen dat ze gepest werden, bijvoorbeeld vanwege hun rode haar. Later hoorde ik dan dat mijn verhaal hen had geholpen. Dat ze steviger in hun schoenen stonden. Ze bedankten me. Dat raakt me. Nu ik meer aandacht vraag voor de foundation, krijg ik zoveel reacties, ook pijnlijke verhalen van gepeste kinderen. Dat is ook heel moeilijk. We zijn nog aan het opstarten, maar ik hoop dat we veel kinderen kunnen helpen. Op scholen, op sportclubs.”

De foundation wil via sport het zelfvertrouwen van gepeste kinderen versterken. Hoe dat precies vorm krijgt, moet de komende tijd blijken. “Ik wilde hier tijdens het olympische seizoen al mee beginnen. Ik hoop zoveel mogelijk kinderen te bereiken. Ik wil iets teruggeven.”

De impact van pesten is groot, weet ze uit eigen ervaring. “Mijn zelfvertrouwen was weg. Ik werd terughoudend, keerde in mezelf en isoleerde me.” De onzekerheid voelt ze soms nog. “Het stopt niet als het pesten voorbij is. Je gevoel druk je weg. Ik mis nog steeds herinneringen uit die tijd, misschien een soort beschermingsmechanisme. Ik had helemaal geen vrienden, voelde me alleen. Populaire meisjes zeiden dat ik nooit een vriend zou krijgen, zeker niet zonder make-up. Ik geloofde dat. Wie zou mij ooit mooi vinden? Nog steeds ga ik niet zonder lippenstift de deur uit.”

Schaamte

Erover praten deed ze destijds met niemand. “Ik schaamde me. Vond dat ik het zelf moest oplossen. Ik moest niet zeuren en doorgaan. Maar dat hoeft helemaal niet. Het ligt niet alleen aan jou. Ik denk dat het had geholpen als iemand dat tegen me had gezegd. Of dat ik met anderen met dezelfde ervaring erover kon hebben.”

Wat haar overeind hield in die tijd was sport. Paardrijden en schaatsen. “Er ontstond een vechtlust. Ik kon wél ergens goed in zijn, beter in worden. Ik deed mee aan paardrijwedstrijden en nam prijzen mee naar huis. Ik vond steun bij de paarden. En ook op de ijsbaan voelde ik me goed. Mijn zusje Michelle (red: net als Antoinette professioneel schaatsster) en ik hadden allebei schaatstalent, maar ik moest het net wat meer van mijn doorzettingsvermogen hebben. Dat heeft me ver gebracht. In sport zit zoveel kracht. Dat wil ik kinderen meegeven.”

Vechtlust

“Ook nu heb ik baat bij die vechtlust. Ik ga door waar anderen stoppen. Ik kan goed door de pijn heen trainen. Ik geef in een wedstrijd 110 procent, soms ten koste van de techniek, maar ik geef alles. Ik ben nooit bang om kapot te gaan. Misschien heeft die strijdlust, die is ontstaan door het pesten, mij geholpen te overleven in de topsport.”

Privéleven

Ze glimlacht: “Het is dus allemaal goed gekomen met me. In vriendenboekjes schreef ik altijd al dat ik profschaatser wilde worden. En dat is gelukt. Ik heb een mooi leven. Het schaatsjaar is heel divers: van schaatsen, fietsen en krachttraining, tot oefeningen op de atletiekbaan en skeeleren. Ik ben met een team. We zijn veel op reis. De zomers zijn hard werken, de winters met de wedstrijden hebben de meeste spanning. Schaatsen is heel gevarieerd.”

En ook in haar privéleven zit het goed, vertelt ze. Ze is gelukkig met haar man Coen. Ze wonen in haar ouderlijk huis, als vierde generatie. Ze houden acht paarden en een hond. Haar man, ouders en opa springen bij als ze voor wedstrijden weg is. En nog altijd zijn haar paarden van onschatbare waarde voor haar, vertelt ze. “Schaatsen draait veel om mijzelf. In de winter kan de stress rondom wedstrijden hoog zijn, en ben ik veel van huis. Maar thuis moet ik gewoon voor de dieren zorgen. De stress valt daar meteen weg. En het haalt het egoïstische ervan af. Het houdt me in balans.”