Bart van der Veen: “Wat mensen van boccia vinden, mogen ze zelf weten”

Boccia-speler Bart van der Veen (29) heeft ongelofelijk veel te danken aan zijn sport. Niet alleen vanwege het spel, de fitheid of de erkenning. Voor hem gaat het dieper: boccia gaf hem regie in het dagelijks leven.

Voor het eerst is Bart geselecteerd voor het EK, dat deze maand plaatsvindt in Zagreb. Hij doet mee aan zowel het individuele als het teamtoernooi. Met het vertrek van teamnestor Daniel Perez, de enige paralympisch medaillewinnaar van TeamNL, voelt Bart dat hij grote schoenen te vullen heeft. “Ik probeer me niet te veel druk op te leggen, maar dat is lastig. Ik ben een perfectionist. Als ik fouten maak, kan dat me uit mijn concentratie halen.”

Om daarmee om te gaan, schakelde hij een sportpsycholoog in. Die hielp hem beseffen dat hij niet Daniel Perez of iemand anders hoeft te zijn, maar gewoon zichzelf. “Dat helpt,” zegt hij. “Ik heb nu realistische doelen en ga met gezondere spanning het EK in.”

Sterker

Bart is trots dat hij deel uitmaakt van TeamNL Boccia. En dankbaar voor hoe hij zich heeft ontwikkeld. Twaalf jaar speelt hij inmiddels boccia; de laatste vijf jaar bij TeamNL. Tot nu toe viel hij bij de grote toernooien vaak nét buiten de boot. Maar het vele trainen heeft hem sterker gemaakt, in zijn spel én in het leven.

Niet alleen is hij consistenter gaan spelen, ook in het dagelijks leven maakte hij sprongen die hij vooraf nooit had verwacht. Bart, die door zuurstofgebrek bij de geboorte leeft met ernstige spasmen in al zijn ledematen (cerebrale parese, CP) merkt dat hij meer kan. Hij heeft minder hulp nodig bij alledaagse dingen zoals iets pakken of overstappen naar de wc of bank. “Daar ben ik heel blij mee. Ik hou er namelijk helemaal niet van om hulp te vragen.”

Die zelfstandigheid geeft hem meer regie. Sinds drie jaar woont hij zelfstandig in een appartement in Hilversum, tussen studenten. Met hulp op afroep. “Dat is leuk, we helpen elkaar. Soms koken en eten we samen.”

Door de sport leerde hij ook beter communiceren, met zijn coach, met teamgenoten. “Ik ben minder een binnenvetter geworden.”

Plek in de maatschappij

Als tiener had hij graag geweten dat dit leven mogelijk was. “Ik zag leeftijdgenoten lopen, rennen, uitgaan, op zichzelf wonen. Ik wilde dat ook. Ik vond het lastig om mijn handicap te accepteren. Het was zoeken wat ik kon, ook qua werk. Inmiddels weet ik: er is zó veel mogelijk. Met doorzettingsvermogen kom je ver. Er zijn aanpassingen, voorzieningen, en ik heb een plek in de maatschappij.”

“Het mooie is: ik ben helemaal niet meer bezig met mijn handicap. Ik heb dan een lichamelijke aandoening, maar mijn hoofd is goed. En ik doe wat ik het liefst doe: boccia spelen. Op het hoogste niveau. Dat geeft me voldoening. Ik voel me niet beperkt. En ik heb ook het idee dat mensen me nu meer zien als sporter van TeamNL, dat die rolstoel en handicap wat meer naar de achtergrond raken. Door de sport hoor ik er gewoon bij. En als mensen toch negatief reageren, kan ik dat makkelijker loslaten.”

Kritiek

Negatieve reacties op de sport zelf kent hij ook. “Boccia wordt niet altijd goed begrepen. Het heeft in het verleden negatieve media-aandacht gekregen. Dat het geen topsport zou zijn. Maar je kunt pas oordelen als je het gezien hebt, en je je erin verdiept hebt. Boccia vraagt enorm veel tactisch inzicht en controle. Het kost veel kracht en controle om met spasmes in armen gecoördineerd een bal te gooien. Ik train bijna fulltime, vier dagen per week. Dat is ook nodig. Als je er niet vol voor gaat, kom je er niet.”

Wat anderen ervan denken, maakt hem niet zoveel uit. “Wat mensen van boccia vinden, mogen ze zelf weten. Ik weet dat het topsport is. En ik hou van deze sport.”