Lito Anker: “De artsen zeiden: onmogelijk dat je het hebt overleefd”

Lito Anker (29) gaf  na de Spelen van Tokio zijn comfortabele leven als rolstoeltennisser op en begon als rolstoelracer aan een nieuwe sportcarrière. Een switch waar lef voor nodig was. Maar het was peanuts vergeleken met de barrières die hij eerder in zijn leven moest overwinnen.

“Op mijn achttiende was ik op een feestje. Er stond een Fanta-fles op tafel en daar nam ik een paar slokken uit. Het bleek pure GHB te zijn. Binnen vijf minuten ging ik knockout en belandde ik in een coma.”

Para-atleet Lito Anker vertelt hoe hij in zijn jeugdjaren worstelde met levensvragen en hoe dat bijna verkeerd afliep.

“Ik ben geboren in Marialva, in het zuiden van Brazilië. Ik miste bij mijn geboorte mijn scheenbenen en mijn knieschijven, dus mijn benen waren heel anders gevormd. Ik werd als baby bovendien heel erg ziek: problemen aan mijn longen, hart, ademhaling. Mijn ouders konden niet goed voor me zorgen dus  werd ik in een weeshuis geplaatst en na twee maanden werd ik geadopteerd. Opgegroeid in Arnhem, met liefhebbende ouders en een zus die ook geadopteerd was.”

“Als kind was ik heel erg actief. Ik kon lopen met beugels, maar daarvoor moest ik veel operaties ondergaan. Op mijn negende ging ik op aangepast voetbal. Ik was er niet zo goed in want ik kon niet goed lopen. Toen ik elf was kwam ik in aanraking met rolstoeltennis en toen ging er een wereld voor me open. Want de rolstoel was iets waarin ik behendig en snel was. We gingen op zoek naar een club en een trainer en die vond ik in Renkum.”

Veel vragen

“Sport was heel belangrijk voor me, want ik had heel veel energie. Vanwege mijn Braziliaanse roots had ik veel gevoel voor balsporten. Voetbal was leuk, met teamgenoten, maar bij tennis had ik echt het gevoel dat ik goed kon worden. Ik sprak andere spelers, die op dat moment al aan de top stonden: Robin Ammerlaan, Maikel Scheffers, Esther Vergeer. Als ik hoorde hoe ze voor de sport de wereld over reisden; het was voor mij een droom om dat ook te doen. Ik wilde de allerbeste worden in mijn sport.”

“Maar het hielp niet om mijn beperking te accepteren. Als jongen had ik heel erg veel vragen. Waarom heb ik die handicap, waarom die rolstoel, waarom ben ik geadopteerd? Ik had het gevoel dat ik minderwaardig was, dat ik me altijd moest bewijzen tegenover andere mensen. Het rolstoeltennis was een wereld waarin ik wel het gevoel had dat ik mezelf kon zijn, maar je bent natuurlijk niet de hele dag aan het sporten. Je besteedt veel meer tijd in het normale leven.”

“De sport was een manier om even te vluchten, maar het loste niet de vragen op die ik had. Ik hing op straat met vrienden, begon te blowen. Ook dat was weer een vlucht, om niet te denken aan die realiteitsvragen. Ik ging naar feesten, er kwam alcohol bij, allemaal naast mijn topsportcarrière. Het werd één grote chaos.”

GHB

“Ik had op een feestje pure GHB gedronken en was in een coma beland. Zes uur later werd ik wakker. De artsen vertelden me dat ik twintig keer de toegestane hoeveelheid GHB had binnengekregen en dat het eigenlijk onmogelijk was dat ik het had overleefd.”

“Eén van de eerste gedachten die toen door me heen gingen was: wat als ik nu dood was gegaan. Hoe zou ik dan worden herinnerd? Dat stond absoluut niet in lijn met hoe ik me van binnen voelde. Vanaf dat moment ben ik onderzoek gaan doen naar energieën, religie, spiritualiteit. Alles wat medisch niet verklaarbaar is. In 2014 kwam ik in een kerk in aanraking met Gods liefde. Het was echt een fysiek gevoel en heel sterk. Ik was ervan overtuigd dat dit de kracht was die mij in leven heeft gehouden.”

“Drie maanden later heb ik me laten dopen. Daardoor kon ik ook mijn slechte gewoontes achter me laten. De doop symboliseert dat je oude leven over is en dat je een nieuw persoon bent geworden. Daarvoor was Carlos mijn officiële voornaam. Maar ik heb ik me laten dopen als Lito King Aziel. Lito betekent ‘licht’, King staat voor ‘kind van God’ en Aziel betekent ‘God is mijn kracht’.”

Motivatie weg

“Mijn benadering van de sport veranderde ook. Voorheen was het mijn drive om te laten zien dat ik ook ergens goed in ben. Een externe motivatie was het. Toen ik gelovig werd kreeg ik zoveel liefde in me, dat ik het wilde delen met andere mensen. Daardoor was mijn hele motivatie om te sporten weg. Op een gegeven moment dacht ik tijdens een tenniswedstrijd: ik gun mijn tegenstander ook de overwinning. Maar dat kan natuurlijk niet. Ik ging daarover in gesprek en kwam tot de conclusie dat ik dat talent van God had gekregen en dat ik daardoor ook andere mensen kan inspireren om het beste uit zichzelf te halen.”

“Sindsdien kan in vanuit het geloof mijn sport beleven. Ik haalde de Paralympische Spelen in Tokio in 2021. Daar werd ik vijfde in de dubbel. Maar ik wist toen al dat ik daarna zou stoppen. Ik realiseerde me dat ik nooit de beste rolstoeltennisser ter wereld kon worden, hoeveel ik er ook voor zou doen. Er waren zeker tien gasten beter dan ik.”

“Maar ik was wél de snelste rolstoeltennisser in het circuit. Vanuit die wetenschap ben ik gaan zoeken naar de sport waarin mijn explosiviteit en snelheid het beste tot hun recht zouden komen. Toen ben ik bij het rolstoelracen uitgekomen.”

“Die switch is natuurlijk niet eenvoudig. Je hebt een andere rolstoel, je rijdt langere stukken, je hebt veel meer kracht nodig. Ik ben gaan specialiseren op de 400, 800 en 1.500 meter. Daarin viel alles wat ik in het tennis had opgebouwd op zijn plaats: startsnelheid, explosiviteit, maar ook interval en uithoudingsvermogen. Ook komt er tactiek bij kijken. In het tennis zoek je de zwakke plekken van je tegenstander op. Dat doe je bij zo’n middellange afstand ook.”

31 kilometer in een wheelie

“Je hebt heel veel lef nodig om die overstap te maken. Ik was op dat moment top-20 van de wereld, ik reisde de hele wereld over. Als je dan toch de keuze maakt om vanaf nul met iets nieuws te beginnen, dan heb je daar geloof voor nodig. Dat is de drijvende kracht achter alles wat we doen. Geloof in jezelf en dat het lukt. Dat had ik gelukkig. Binnen vier jaar tijd haalde ik het Nederlands record op de 400 en op de 800 meter. Dat toont wel aan dat ik in deze sport op mijn plek zit.”

“Ik heb ook het wereldrecord wheelie rijden in een rolstoel. In 2023 reed ik 31 kilometer in een wheelie. Ik deed daar tien uur en vier minuten over. Dit was ook weer een kwestie van mijn geloof testen: heb ik het geloof dat ik dit kan? Kan ik me blijven focussen door tien uur lang hetzelfde te doen? Je komt jezelf enorm tegen, want je bent helemaal alleen. Tien uur was mijn doel en dat is het geworden. Daarmee kan ik weer mensen inspireren. Dat was heel vet.”

“Het allerbelangrijkste wat ik aan mensen wil meegeven is: kijk jezelf in de spiegel en stel jezelf de vraag: wie ben ik en hoe word ik herinnerd als ik dood ga? Dat zijn twee essentiële vragen. Door de journey die ik heb bewandeld en nog steeds bewandel, kan ik mensen met die vragen helpen. Dat doe ik door mijn verhaal te delen.”

Dit bericht op Instagram bekijken

Een bericht gedeeld door Lito King Anker (@litoking_)