Beachvolleybalduo Katja en Raïsa: “We hebben bewust opnieuw voor elkaar gekozen”

Een tumultueus tijd hebben ze achter de rug. Beachvolleybalsters Katja Stam (27) en Raïsa Schoon (24) stonden een half jaar lang niet samen op het veld. Een zware rugblessure hield Katja aan de kant. Toch bleek juist die afstand ook waardevol. “Buiten het veld hobbelde ik altijd een beetje achter Katja aan,” zegt Raïsa. “Nu moest ik zelf de leiding nemen.”

Na de Olympische Spelen van vorig jaar, waar ze in de achtste finale strandden, was het de vraag of ze samen verder zouden gaan. Het stond zeker niet in steen gebeiteld.
“De Spelen verliepen niet zoals we hadden gehoopt,” zegt Katja. “We haalden niet het niveau waar we zo lang voor hadden gewerkt. Er waren veel emoties, veel meningen. Ik moest eerst even afstand nemen.”

Na wat tijd van bezinning gingen ze samen lunchen. “Toen hebben we uitgesproken dat we samen door willen,” zegt ze. “Ons doel ligt op de Spelen in Los Angeles.”
Raïsa stemt in: “We hebben bewust opnieuw voor elkaar gekozen. Je bent maar met z’n tweeën, de druk is hoog. Als je dan niet volledig in elkaar gelooft, werkt het niet. En ik geloof nog altijd honderd procent in ons.”

Nieuwe klap

In maart kreeg hun samenwerking opnieuw een klap. Tijdens het eerste toernooi van het seizoen, in Mexico, kon Katja op een ochtend nauwelijks opstaan. Waar eerst nog werd gehoopt dat het met een extra pijnstiller wel zou gaan, bleek na onderzoek een bacteriële infectie in haar tussenwervelschijf de oorzaak. Een zeldzame aandoening, zeker bij jonge topsporters. “Normaal krijgen alleen oudere, minder fitte mensen dit,” zegt ze. “Maar ik had de pech dat het mij trof.”

Wat volgde waren weken antibiotica en maanden revalidatie. Zes maanden stond ze buitenspel.

Raïsa werd geconfronteerd met een ander probleem: zonder partner stond ze met lege handen. Om in vorm te blijven én alvast toernooipunten te verzamelen voor als Katja terug zou keren, speelde ze tijdelijk met Emi van Driel (25) en later met Mila Konink (20). “Het was een mooie manier om wedstrijdervaring op te doen, maar het voelde altijd als tijdelijk. Ik wist: aan het eind van het seizoen staan Katja en ik gewoon weer samen op het veld.”

Misschien niet een ideale oplossing, toch bracht het Raïsa onverwachte waardevolle inzichten. “Katja was weggevallen, maar ik had nog genoeg persoonlijke doelstellingen. Ik wilde speelritme houden, wennen aan onze nieuwe coach Lucas (red: de Braziliaanse coach Lucas Palermo) en ik speelde met Mila, die een stuk jonger is en minder ervaring heeft. Voor mij was dat een kans om leiderschap te nemen, binnen én buiten het veld. Ik denk dat ik in die periode een stuk volwassener ben geworden. Voorheen hobbelde ik buiten het veld gewoon wat achter Katja aan, die fixte altijd alles wel. Nu had ik die rol bij Mila. Dat heeft me sterker gemaakt.”

Chagrijnig

Of Katja ondertussen vol frustratie moest toezien hoe haar partner met andere speelsters op de toernooien stond? “Nee, misschien stom om te zeggen, maar ik vond het eigenlijk wel lekker, die afstand. Ik had eindelijk wat meer tijd voor mijn familie en vrienden. En fysiek kon ik niets, ik had te veel pijn en moest echt rust nemen. Als ik zag hoe goed de meiden het deden, was ik zo trots. Soms waren ze chagrijnig over hun resultaten, maar ik dacht: zonde, geniet ervan. Ik nam me voor dat ik, als ik weer terug was, zelf minder zou balen na verlies. Dat is niet helemaal gelukt,” zegt ze lachend. “Maar ik geniet wel bewuster van wat we doen. Dat we met de wereldtop meespelen, dat is gewoon heel bijzonder.”

Glunderen

Inmiddels staan Stam en Schoon weer samen op het zand. De pijn in haar rug is grotendeels weg, vertelt Katja. “Het gaat echt heel goed.” En ook de prestaties zijn weer terug. Ze wonnen vorige maand goud in het Challenge-toernooi van Mexico en een paar weken later werden ze tweede in het Elite16-toernooi in Kaapstad. Op het nippertje wisten ze zich met een wildcard ook voor het WK in Adelaide te plaatsen te in november.

Het is een groot contrast met de maanden dat Katja thuis was, zegt ze terugblikkend. “Toen voelde beachvolleybal soms heel ver weg. Ik vroeg me wel eens af of de zin ooit zou terugkomen. Maar toen ik voor het eerst weer een bal in mijn handen had, stond ik te glunderen.”

Het plezier en de motivatie waren er weer, maar de pauze van een half jaar had duidelijk zijn sporen nagelaten, vertellen ze. Dat ze al jaren een succesvol duo vormen en in april 2022 zelfs bovenaan de wereldranglijst stonden, maakte de nieuwe start niet meteen makkelijk. Op het veld was het zoeken naar hun afstemming en timing. “Alles ging zo snel, we waren steeds net te laat,” zegt Raïsa. Katja vult aan: “We misten echt wedstrijdritme. Het was weer wennen. Voor mij was het bijvoorbeeld ook voor het eerst dat ik met de nieuwe coach te maken had. Het gaf een nieuwe dynamiek. Na het eerste toernooi wisten we: er is werk aan de winkel.”

Samensmelten

“Achteraf kun je zeggen dat het logisch was dat we tijd nodig hadden,” zegt Raïsa. “We moesten opnieuw opbouwen, weer samensmelten. Maar we zagen snel vooruitgang. Het derde toernooi in Mexico wonnen we zelfs.”

Katja: “Die pauze heeft ons honderd procent nieuwe dingen opgeleverd. We staan er nu met nieuwe energie. Daar ben ik heel blij om. En als dit moest gebeuren, dan maar een jaar na de Spelen. Nu kunnen we focussen op de Spelen in L.A.”

Maar eerst het WK in Australië. Raïsa besluit: “We focussen nu meer op techniek en tactiek. Het resultaat volgt dan vanzelf. Zo gaan we met vertrouwen het WK in.”

Lees hier meer over hun samenwerking